درمان پرولاکتین بالا در زنان

درمان پرولاکتین بالا در زنان :

هیپرپرولاکتینمی وضعیتی است که در آن سطوح پرولاکتین بالاتر از حد معمول وجود دارد، هورمونی که در طول شیردهی برای افزایش جریان شیر تولید می شود.

سطوح غیر معمول پرولاکتین می تواند نشان دهنده مشکلات سلامتی باشد که فراتر از شیردهی است، از جمله تومورهای مغزی.

سطح طبیعی پرولاکتین 60-480 mU/L است، اما در هیپرپرولاکتینمی، سطح آن می تواند به بیش از 500 mU/L برسد و به هزاران افزایش یابد.

علائم مرتبط با هیپرپرولاکتینمی

• توقف پریود (آمنوره ثانویه)
• پریودها نادر یا نامنظم هستند
• تولید شیر مادر / شیردهی خارج از شرایط عادی اتفاق می افتد
• سطوح پایین استروژن باعث خشکی و تحریک واژن و در نتیجه رابطه جنسی دردناک، کاهش میل جنسی و تغییر در خلق و خو می شود.
• عدم تخمک گذاری و در نتیجه ناباروری
• پوکی استخوان، با وجود گاهی اوقات سطوح طبیعی استروژن
• بلوغ تاخیری در کودکان/نوجوانان

اگر ناشی از تومور هیپوفیز، سردرد، مشکلات سینوسی، تداخل بینایی و سایر علائم مرتبط با مغز و سر باشد.

میزان پرولاکتین نرمال در روز سوم پریود

نحوه عملکرد ترشح پرولاکتین

تولید پرولاکتین در غده هیپوفیز در مغز توسط سلول های خاصی به نام سلول های لاکتوتروف انجام می شود. گیرنده های پرولاکتین در بسیاری از نواحی بدن یافت می شوند و گیرنده های آن در زنان در پستان، کبد، کلیه (توبول های کلیوی)، قشر آدرنال، ریه ها، تخمدان ها، سلول های لنفاوی، قلب و مغز یافت می شود.

پرولاکتین تأثیرات بسیار بیشتری بر بدن دارد تا صرفاً افزایش تولید شیر (اثرات galactogogue)، با این حال تولید شیر هدف اصلی آن است.

در دوران بارداری، افزایش استروژن باعث افزایش سلول های لاکتوتروف می شود. پس از تولد، از دست دادن استروژن و پروژسترون به این سلول‌ها اجازه می‌دهد تا وارد چرخه شوند و در عرض سه یا چهار روز، تولید شیر آغاز می‌شود.

معمولاً از تخمک گذاری در چند ماه اول پس از تولد در دوران شیردهی جلوگیری می شود زیرا هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) مستقیماً توسط پرولاکتین سرکوب می شوند. این به معنای عدم پریود است.

ترشح پرولاکتین ممکن است توسط هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) و استروژن تحریک شود، بنابراین اگر خانمی مشکوک به داشتن پرولاکتین بالا باشد، آزمایش تیروئید برای رد کم کاری تیروئید مهم است.

کم کاری تیروئید باعث افزایش TRH می شود و باعث ترشح بیش از حد پرولاکتین و هیپرپرولاکتینمی می شود. دوپامین یک مهارکننده پرولاکتین است.

علل هیپرپرولاکتینمی موقت

• بارداری – افزایش سلول های لاکتوتروف
• تحریک نوک پستان – از جمله در زنان غیر شیرده
• فشار
• ورزش زیاد/شدید
• غذا خوردن
• کم آبی بدن
• رابطه جنسی و ارگاسم
• پرولاکتینوما
• بارداری مولار
• برخی داروها
• تومورهای پرولاکتینوما

شایع ترین علت هیپرپرولاکتینمی، پرولاکتینوما، یک تومور خوش خیم در غده هیپوفیز در مغز است که پرولاکتین ترشح می کند. این نوع تومور غده هیپوفیز یک علت شایع از دست دادن پریود و اختلال عملکرد تولید مثل است.

علائم معمولی که همراه با پرولاکتینوما هستند عبارتند از سردرد، اختلالات بینایی، مشکلات سینوسی و اختلال عملکرد هیپوفیز. پرولاکتینوما توسط استروژن افزایش یافته و توسط دوپامین مهار می شود.

یک استعداد ژنتیکی ممکن است به ایجاد پرولاکتینوما کمک کند، زیرا پیوندهای خانوادگی وجود دارد.

درمان پرولاکتین بالا در زنان نی نی سایت

داروهایی که می توانند به هیپرپرولاکتینمی کمک کنند:درمان پرولاکتین بالا در زنان

• آنتاگونیست های گیرنده دوپامین (بسیاری از داروهای آرام بخش، ضد روان پریشی)
• مهارکننده های MAO و ضد افسردگی های سه حلقه ای
• مسدود کننده کانال کلسیم (وراپامیل)
• داروهای ضد زخم (پپسیدین، تاگامت، تازاک، زانتاک)
• داروهای فشار خون بالا (آلداکتون، آلدومت)
• قرص های ضد بارداری خوراکی استروژن با دوز بالا
• مواد افیونی، کوکائین، الکل، به ویژه آبجو
• قبل از یائسگی و یائسگی – مشکلات اضافی

برخی از خطرات اضافی مرتبط با هیپرپرولاکتینمی در زنانی که در سن یائسگی هستند یا به دلیل اثر منقبض کننده عروق پرولاکتین هستند، وجود دارد. پرولاکتین ممکن است در فشار خون و سلامت قلب و عروق نقش داشته باشد.

عملکرد پرولاکتین

از آنجا که قاعدگی و چرخه تخمک گذاری عادی غالباً در دوران شیردهی متوقف می شود ، پرولاکتین به عنوان یک داروی ضد بارداری طبیعی عمل می کند و در برابر حاملگی ها محافظت می کند. گفته می شود ، سطح پرولاکتین بدن شما نباید به عنوان پیشگیری از بارداری مناسب مورد استفاده قرار گیرد. در مورد پیشگیری از بارداری پس از زایمان حتما با ارائه دهنده خدمات درمانی خود صحبت کنید.

مطابق این تئوری پذیرفته شده که میزان بالای پرولاکتین می تواند عملکرد تخمدان را مختل کند ، خانمهایی که سطح پرولاکتین بالایی دارند وممکن است چرخه های قاعدگی و / یا تخمک گذاری را بی نظم تجربه کنند و این امر باعث می شود که بارداری دشوار شود.

وقتی صحبت از پرولاکتین و سقط های مکرر می شود ، تعداد کمی از مطالعات حاکی از افزایش سطح پرولاکتین در خانمهای دارای سقط مکرر است. 

با توجه به کارکرد بسیاری از هورمونهای مختلف در بدن انسان ، این امکان وجود دارد که عدم تعادل می تواند مشکلات متعددی ایجاد کند.

 از آنجا که هایپر پرولاکتینمی ممکن است در برخی از خانمها منجر به سقط جنین شود ، ممکن است برخی پزشکان میزان پرولاکتین یک زن را بررسی کنند و در صورت افزایش سطح ، دارو را برای کاهش سطح تجویز کنند. 

این یافته ها در یک مطالعه در مقیاس بزرگ تأیید نشده است. اما ، به نظر می رسد که درمان بی خطر است ، برخی پزشکان پرولاکتین بالایی را هنگام آزمایش زنان برای دلایل سقط مکرر ، آزمایش و درمان می کنند.

برخی از پزشکان به طور منظم پرولاکتین را در زوج هایی که دچار سقط مکرر می شوند ، آزمایش می کنند و داروهایی مانند بروموکریپتین یا کابرگولین را برای کاهش سطح پرولاکتین تجویز می کنند.

چه چیزهایی باعث بالا رفتن پرولاکتین میشود

 به نظر می رسد این داروها در دوران بارداری بی خطر هستند و معمولاً برای خانمهایی که نازایی ناشی از هایپر پرولاکتینمی دارند استفاده می شود. گفته می شود ، هیچ توصیه رسمی برای آزمایش و درمان پرولاکتین در زنان مبتلا به سقط مکرر وجود ندارد.

علت پرولاکتین بالا عمدتا ناشناخته است. اکثر تومورهای هیپوفیز پراکنده هستند، به این معنی که آنها از والدین به فرزندانشان منتقل نمی‌شوند. علل دیگر آن عبارتند از:

• داروها (فنوتیازین‌ها، متوکلوپرامید، ریسپریدون، مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، استروژن، وراپامیل)
• فشار
• بارداری
• کم کاری تیروئید
• بیماری کلیوی
• آسیب به قفسه سینه

آیا پرولاکتین می تواند باعث سقط جنین مکرر شود؟

اگر شما در حال تحقیق در مورد علت های سقط جنین هستید یا یک یا چند مورد سقط جنین را در مرحله اول تجربه کرده اید ، ممکن است یاد گرفته باشید که پزشکان همیشه نمی توانند دلیل این اتفاق را توضیح دهند. در حقیقت ، طبق کالج دانشکده زنان و زایمان و زنان ، سقط های مکرر فقط در حدود 25 تا 50 درصد علت قابل تشخیص دارند.
تئوریهای زیادی در مورد اینکه چه چیزی باعث نیمی از موارد سقط جنین مکرر می شود وجود دارد ، اما تعداد کمی از آنها به طور قطعی اثبات شده است. یک نظریه این است که مقادیر بالای هورمونی به نام پرولاکتین ممکن است در کاهش بارداری وسقط مکرر نقش داشته باشد.
هنگامی که غلظت بالای پرولاکتین خون در عملکرد تخمدان ها در یک خانم یائسگی ایجاد می کند ، ترشح استرادیول ، استروژن اصلی کاهش می یابد.

پرولاکتین در آزمایش خون باید چند باشد

علائم آن شامل دوره قاعدگی نامنظم ، ناباروری ، علائم یائسگی (گرگرفتگی و خشکی واژن) و بعد از گذشت چندین سال پوکی استخوان است. مقدار بالای پرولاکتین همچنین می تواند باعث ترشح شیر از سینه ها شود.

احتمالا الان برایتان این سوال پیش آمده که مقدار طبیعی پرولاکتین چقدر است. در صورتی که جواب آزمایش خود را گرفته اید باید بدانید که اندازه ی پرولاکتین نرمال بین خانم ها و آقایان متفاوت است.
بانوان: کمتر از 25 ng/ml
آقایان: کمتر از 17 ng/ml
اگر مقدار پرولاکتین کم باشد مشکلی ندارد اما برای مقداری بیش از این اندازه لازم است تا تحت مراقبت و درمان قرار بگیرید.
پرولاکتین خطرناک
در صورتیکه در برگه ی آزمایش شما فاصله ی زیادی با عدد پرولاکتین نرمال وجود دارد،می توان میزان پرولاکتین در خون شما را خطرناک قلمداد کرد.

درمان پرولاکتین بالا در خانمها چیست؟

• ترشح پرولاکتین به حالت طبیعی برگردد.
• کاهش اندازه تومور
• اصلاح اختلالات بینایی
• عملکرد طبیعی غده هیپوفیز به حالت اول بازگردد.
اگر تومور خیلی بزرگ باشد، تنها بخشی از این اهداف قابل دستیابی است.
از آنجا که دوپامین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی ترشح هورمون پرولاکتین را مهار می‌کند، پزشکان ممکن است پرولاکتین بالا را با آگونیست‌های دوپامین بروموکریپتین (پارلودل) یا کابرگولین (داستینکس) درمان کنند. آگونیست‌ها داروهایی هستند که مانند یک ماده طبیعی عمل می‌کنند.
این داروها تومور را کوچک می‌کنند و سطح پرولاکتین حدود ۸۰ درصد از بیماران به حالت طبیعی بازمی‌گردد. عوارض جانبی بروموکریپتین ممکن است تهوع و سرگیجه باشد.
برای جلوگیری از این عوارض جانبی، درمان با بروموکریپتین باید به آرامی شروع شود. معمولا با یک چهارم یا نصف قرص ۲٫۵ میلی گرم شروع می‌شود که هنگام خواب با یک میان وعده مختصر مصرف می‌شود.
دوز به تدریج هر ۳ تا ۷ روز در حد نیاز افزایش می‌یابد و در دوزهای تقسیم شده با وعده‌های غذایی یا زمان خواب با یک میان وعده مصرف می‌شود.
جراحی
در درمان جراحی بالا بودن پرولاکتین، مغز به طور خیلی ظریف باز می‌شود و تومور را از غده هیپوفیز درمی‌آورند. نتایج جراحی بستگی زیادی به اندازه تومور و سطح پرولاکتین و همچنین مهارت و تجربه جراح مغز و اعصاب دارد.
هر چه سطح هورمون پرولاکتین بالاتر باشد، احتمال عادی شدن پرولاکتین سرم کمتر است. در بهترین حالت، جراحی پرولاکتین بیمارانی که سطح پرولاکتین آنها کمتر از ۲۵۰ میلی گرم است را اصلاح می‌کند. حتی در بیماران با تومورهای بزرگ که نمی‌توان آن را به طور کامل از بین برد، درمان دارویی پس از جراحی ممکن است پرولاکتین سرم را به حد نرمال بازگرداند.
درمان با دارو نیز ممکن است قبل از عمل جراحی شروع شود تا بخشی از تومور برای عمل جراحی برداشته شود. تحقیقات نشان می‌دهد که با توجه به اندازه تومور و اینکه چه مقدار از آن از بین می‌رود، در بعضی موارد ممکن است تومور طی پنج سال برگردد.
پرتو درمانی
اگر درمان دارویی و عمل جراحی به کاهش سطح هورمون پرولاکتین کمکی نکند، به ندرت از پرتودرمانی استفاده می‌شود. بسته به اندازه و محل تومور، پرتو درمانی در دوزهای پایین در دوره‌های ۵ تا ۶ هفته‌ای یا به صورت تک دوز بالا انجام می‌شود. پرتودرمانی حدود ۳۰ درصد مواقع موثر است.

در صورتی که فرد باردار نیاز به استفاده از دارو جهت درمان پرولاکتینوما داشته باشد، از بین کابرگولین و بروموکریپتین، مصرف بروموکریپتین (Bromocriptine) ترجیح داده می‌شود. البته باید دانست که هرچند هر دو دارو در اوایل بارداری ایمن هستند و تأثیر آن‌ها در تمام طول بارداری هنوز مشخص نیست؛ اما در صورت ابتلای فردی به هایپرپرولاکتینوما، مصرف بروموکریپتین توسط پزشک توصیه می‌شود.

به این نکته نیز باید توجه داشت که در صورت مصرف همزمان داروی درمان پرولاکتین بالا و قصد بارداری می‌بایست حتماً قبل از بارداری به پزشک مراجعه نمود.

جراحی

عمل جراحی برای برداشتن تومورهای اطراف غده هیپوفیز، تنها زمانی استفاده می‌شود که نتوان با دارو به رفع این تومورها پرداخت. البته اگر تومورها باعث مشکلات بینایی هم شده باشند، بسته به گستردگی تومور، باید فوراً با جراحی خارج شوند.انواع روش‌های جراحی پرولاکتینوما عبارتند از:

جراحی از راه سینوس اسفنوئید (Sphenoid sinuses)

در این روش، تومور از طریق حفره بینی برداشته می‌شود و لذا در طول عمل، آسیبی به مغز نمی‌رسد و زخم قابل‌مشاهده‌ای نیز ایجاد نمی‌شود. به همین دلیل این نوع جراحی، عوارض زیادی در پی ندارد.

جراحی ترانس کرانیال (Transcranial Doppler)

در صورتی که تومور به بافت مغزی نزدیک شده باشد و یا اندازه آن بزرگ باشد، از طریق جراحی ترانس کرانیال، تومور برداشته می‌شود. این عمل که تحت عنوان جمجمه‌بُری یا کرانیوتومی نیز شناخته می‌شود، به جراح این امکان را می‌دهد تا از طریق قسمت فوقانی جمجمه به تومور دسترسی داشته باشد.

لازم به ذکر است که نتیجه این نوع جراحی به اندازه و مکان تومور، میزان پرولاکتین قبل از جراحی و مهارت جراح بستگی دارد. به طور کلی، هرچه سطح پرولاکتین بالاتر باشد، احتمال بازگشت آن به حالت طبیعی کمتر است. از طرفی دیگر، تومورهای هیپوفیز کوچک معمولاً در اکثر بیماران قابل درمان است؛ اما احتمال عود مجدد این تومورها در طول 5 سال بعد از جراحی نیز وجود دارد. همچنین در برخی موارد فقط می‌توان بخشی از تومور را خارج نمود و سپس با درمان دارویی برای بازگرداندن سطح پرولاکتین به حالت نرمال تلاش کرد.

پرتودرمانی

پرتودرمانی آخرین گزینه درمان تومورهای غده هیپوفیز است که در صورت عدم تأثیر داروها، خطر بالای جراحی یا ناقص ماندن آن و همچنین در مواردی که تومور به سرعت در حال رشد و گسترش است، مورد استفاده قرار می‌گیرد و باعث کوچک‌شدن تومورها می‌شود.

گاهی در صورتی که در طول دوره بارداری، تومور هیپوفیز در حال رشد باشد و یا بینایی فرد تحت تأثیر قرار گرفته باشد، انجام MRI مورد نیاز است.

خطر پرولاکتین بالا در بارداری چیست؟

ا فزایش پرولاکتین اغلب ناشی از وجود تومور خوش‌خیم در قاعده غده هیپوفیز است، بنابراین توصیه می‌شود که برای تمام بیماران مبتلا به هایپرپرولاکتینوما، یک CT – اسکن یا MRI از منطقه sella turcica نیز انجام شود.
علایم هیپرپرولاكتینمی در زنانی كه در دوران شیردهی نیستند به صورت ترشح شیر از پستان مشخص می‌شود. پرولاكتینوما علت 20-15٪ موارد آمنوره ثانویه است.
افزایش پرولاكتین ممكن است با اضطراب و افسردگی همراه باشد. برای رفع این مشكل مصرف داروی بروموكریپتین یا کابرگولین (آگونیست‌های دوپامین) موفقیت‌آمیز است اما در بعضی موارد نادر غده باید برداشته شود.

درمان خانگی پرولاکتین بالا

• مصرف مکمل‌های باروری DHA و EPA
• رژیم غذایی سرشار از منابع خوراکی ید دار داشته باشید.
• بدن را با مکمل‌های اصلی – ویتامین‌های B، ویتامین‌های C، E، و A و مواد معدنی اصلی مانند روی، مس، و سلنیوم و گیاهان دارویی مانند گیلاس زمستانی، ریشه طلايی، و جینسینگ پرویی تقویت و تغذیه کنید.